دعاوی جرم یا دعاوی کیفری، به دعاوی حقوقی اطلاق میشود که در آنها ادعا میشود فردی یا اشخاصی خاص، جرمی را انجام دادهاند و باید مجازات قانونی بابت این اقدامات صورت بپذیرند. این دعاوی بر خلاف دعاوی حقوقی دیگر، که معمولاً به دلیل اختلافات مالی، تملکی، قراردادی و غیره قرارداد میشوند، به دلیل ارتکاب جرم تشکیل میشوند.
در دعاوی جرم، دولت به عنوان نماینده جامعه مجازاتی عمل میکند و به دنبال این است که شخص متهم به دلایل قانونی مورد مجازات قرار گیرد. برای برخورد با جرایم، قوانین کیفری و اجرایی برای تعیین نوع و شدت مجازاتها و روشهای تحقیق و اثبات این جرایم وجود دارد.
دعاوی جرم میتوانند از سوی دولت، یا در مواردی توسط فردی خصوصی که تضرری از این جرم یا مخالفت قانونی دیده است، از طریق مراجع قضایی مطرح شوند. در هر حالتی، هدف اصلی این دعاوی، اعمال مجازات قانونی برای جرایم انجام شده و تأمین امنیت و نظم اجتماعی است.